ผลต่างระหว่างรุ่นของ "นายกรัฐมนตรีไทย"

จาก Roleplay Wiki
ไปยังการนำทาง ไปยังการค้นหา
← การแก้ไขก่อนหน้า
เห็นภาพข้อความวิกิ
ไม่มีความย่อการแก้ไข
 
(ไม่แสดง 14 รุ่นระหว่างกลางโดยผู้ใช้คนเดียวกัน)
บรรทัดที่ 42: บรรทัดที่ 42:


== ประวัติ ==
== ประวัติ ==
ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีมีขึ้นภายหลัง[[การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475]] เรียกว่า "ประธานคณะกรรมการราษฎร" ตาม[[พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475]]<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2475/A/166.PDF พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558</ref> อย่างไรก็ตาม มีการวิจารณ์อย่างหนักว่าชื่อตำแหน่งดังกล่าวเหมือนกับตำแหน่ง[[คณะกรรมการราษฎร (สหภาพโซเวียต)|ประธานคณะกรรมการราษฎรแห่งสหภาพโซเวียต]]<ref> ไทยรัฐ. [https://www.thairath.co.th/news/politic/1549835 ก่อนจะได้เรียก รัฐมนตรี] 23 เมษายน 2562</ref>  ส่งผลให้ในเวลาต่อมา ก็เปลี่ยนมาเรียกว่า "นายกรัฐมนตรี" เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 <ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2475/A/529.PDF รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558</ref> โดยมีตราประจำสำนักนายกรัฐมนตรีเป็นตราราชสีห์คชสีห์รักษารัฐธรรมนูญ และเป็นตราประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย  
ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีมีขึ้นภายหลัง[[การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475|การก่อตั้งราชอาณาจักรไทย]] เรียกว่า "ประธานคณะปกครอง" ตาม[[พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475|กฎการปกครงประเทศปี 2562]]<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2475/A/166.PDF พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558</ref> อย่างไรก็ตาม มีการเปลี่ยนแปลงให้เป็นไปตามสากลโลก ส่งผลให้ในเวลาต่อมา ก็เปลี่ยนมาเรียกว่า "นายกรัฐมนตรี" เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 โดยมีตราประจำสำนักนายกรัฐมนตรีเป็นตราราชสีห์คชสีห์รักษารัฐธรรมนูญ และเป็นตราประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย  


รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยบัญญัติที่มาของนายกรัฐมนตรี รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันระบุว่านายกรัฐมนตรีมาจากการเลือกของสภาผู้แทนราษฎร และมีบทเฉพาะกาลให้วุฒิสภาชุดแรกตามรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน (วาระปี 2562–67) มีส่วนเลือกนายกรัฐมนตรีด้วย
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยบัญญัติที่มาของนายกรัฐมนตรี รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันระบุว่านายกรัฐมนตรีมาจากการเลือกของสภาผู้แทนราษฎร


== การปฏิบัติหน้าที่ ==
== การปฏิบัติหน้าที่ ==
[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560]] ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน ได้กำหนดวาระของนายกรัฐมนตรีว่า ''นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกินแปดปีมิได้ ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นการดำรงตำแหน่งติดต่อกันหรือไม่ แต่มิให้นับรวมระยะเวลาในระหว่างที่อยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปหลังพ้นจากตำแหน่ง"<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/040/1.PDF รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170407164030/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/040/1.PDF |date=2017-04-07 }}, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 18 พฤษภาคม 2562</ref>
[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560|รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2566]] ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน ได้กำหนดวาระของนายกรัฐมนตรีว่า ''นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกินสี่เดือนมิได้ ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นการดำรงตำแหน่งติดต่อกันหรือไม่ แต่มิให้นับรวมระยะเวลาในระหว่างที่อยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปหลังพ้นจากตำแหน่ง"<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/040/1.PDF รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170407164030/http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/040/1.PDF |date=2017-04-07 }}, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 18 พฤษภาคม 2562</ref>''


นายกรัฐมนตรีอาจพ้นจากตำแหน่งเพราะถูก[[การอภิปรายไม่ไว้วางใจ|อภิปรายไม่ไว้วางใจ]] [[สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร]]จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมดมีสิทธิเข้าชื่อขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี ญัตตินี้ต้องเสนอชื่อผู้สมควรดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนต่อไปไว้ด้วย เมื่อเสนอญัตติแล้วจะมี[[การยุบสภาผู้แทนราษฎร]]มิได้ ทั้งนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้นายกรัฐมนตรีหลีกหนีการอภิปราย เว้นแต่จะมีการถอนญัตติหรือการลงมตินั้นไม่ได้เสียงครบ หากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรลงมติไม่ไว้วางใจ นายกรัฐมนตรีต้องพ้นจากตำแหน่ง และมีผลให้[[คณะรัฐมนตรีไทย|คณะรัฐมนตรี]]สิ้นสุดลงทั้งคณะด้วย
นายกรัฐมนตรีอาจพ้นจากตำแหน่งเพราะถูก[[การอภิปรายไม่ไว้วางใจ|อภิปรายไม่ไว้วางใจ]] [[สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร]]จำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมดมีสิทธิเข้าชื่อขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี ญัตตินี้ต้องเสนอชื่อผู้สมควรดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนต่อไปไว้ด้วย เมื่อเสนอญัตติแล้วจะมี[[การยุบสภาผู้แทนราษฎร]]มิได้ ทั้งนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้นายกรัฐมนตรีหลีกหนีการอภิปราย เว้นแต่จะมีการถอนญัตติหรือการลงมตินั้นไม่ได้เสียงครบ หากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรลงมติไม่ไว้วางใจ นายกรัฐมนตรีต้องพ้นจากตำแหน่ง และมีผลให้[[คณะรัฐมนตรีไทย|คณะรัฐมนตรี]]สิ้นสุดลงทั้งคณะด้วย


=== การรักษาราชการแทน ===
=== การรักษาราชการแทน ===
ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 มาตรา 41 กำหนดให้รองนายกรัฐมนตรีเป็นผู้รักษาราชการ ถ้ามีรองนายกรัฐมนตรีหลายคนให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน ถ้าไม่มีผู้ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี หรือมีแต่ไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2534/A/156/1.PDF พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558</ref> และรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 168 ได้กำหนดเพิ่มเติมว่า หากคณะรัฐมนตรีไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้หรือลาออกทั้งคณะ ให้ปลัดกระทรวงปฏิบัติหน้าที่แทนรัฐมนตรีว่าการและให้ปลัดกระทรวงคัดเลือกกันเองให้คนหนึ่งปฏิบัติหน้าที่แทนนายกรัฐมนตรี
ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2566 มาตรา 41 กำหนดให้รองนายกรัฐมนตรีเป็นผู้รักษาราชการ ถ้ามีรองนายกรัฐมนตรีหลายคนให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน ถ้าไม่มีผู้ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี หรือมีแต่ไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2534/A/156/1.PDF พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558</ref> และรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2566 มาตรา 168 ได้กำหนดเพิ่มเติมว่า หากคณะรัฐมนตรีไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้หรือลาออกทั้งคณะ ให้ปลัดกระทรวงปฏิบัติหน้าที่แทนรัฐมนตรีว่าการและให้ปลัดกระทรวงคัดเลือกกันเองให้คนหนึ่งปฏิบัติหน้าที่แทนนายกรัฐมนตรี


== สถานที่ปฏิบัติงานและบ้านพัก ==
== สถานที่ปฏิบัติงานและบ้านพัก ==
บรรทัดที่ 72: บรรทัดที่ 72:
|-
|-
| rowspan = 8 | [[รายชื่อรองนายกรัฐมนตรีไทย|รองนายกรัฐมนตรี]]
| rowspan = 8 | [[รายชื่อรองนายกรัฐมนตรีไทย|รองนายกรัฐมนตรี]]
| [[ภูมิธรรม เวชยชัย]]
| [[ภูมิธรรม เวชยชัย|ทศพล ทองประสิทธิ์วิศวกร ที่ 2]]
| [[พรรคเพื่อไทย]]
| [[พรรคเพื่อไทย|พรรคไทยดิจิทัล]]
| 1 กันยายน พ.ศ. 2566 {{small|([[คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 63|ครม. 63]])}}<br>3 กันยายน พ.ศ. 2567 {{small|(ครั้งที่ 1)}}<br>30 มิถุนายน พ.ศ. 2568 {{small|(ครั้งที่ 2)}} {{small|([[คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 64|ครม. 64]])}}
| 1 กันยายน พ.ศ. 2566 {{small|([[คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 63|ครม. 63]])}}<br>3 กันยายน พ.ศ. 2567 {{small|(ครั้งที่ 1)}}<br>30 มิถุนายน พ.ศ. 2568 {{small|(ครั้งที่ 2)}} {{small|([[คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 64|ครม. 64]])}}
| [[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ของไทย|รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์]] {{small|([[คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 63|ครม. 63]])}}<br>[[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของไทย|รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม]] {{small|ถึง 2568}}<br>[[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยของไทย|รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย]] {{small|เริ่ม 2568}} {{small|([[คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 64|ครม. 64]])}}
| [[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ของไทย|รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง]] {{small|([[คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 63|ครม. 63]])}}<br>[[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของไทย|รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐกิจ]] {{small|ถึง 2568}}
|
|
* [[กระทรวงกลาโหม (ประเทศไทย)|กระทรวงกลาโหม]]
* [[กระทรวงกลาโหม (ประเทศไทย)|กระทรวงกลาโหม]]
บรรทัดที่ 164: บรรทัดที่ 164:


=== อดีตนายกรัฐมนตรีไทยที่ยังมีชีวิตอยู่ ===
=== อดีตนายกรัฐมนตรีไทยที่ยังมีชีวิตอยู่ ===
ปัจจุบันมีอดีตนายกรัฐมนตรีที่ยังมีชีวิตอยู่ทั้งสิ้น 10 คน มีรายชื่อดังต่อไปนี้
ปัจจุบันมีอดีตนายกรัฐมนตรีที่ยังมีชีวิตอยู่ทั้งสิ้น 8 คน มีรายชื่อดังต่อไปนี้
<gallery widths="100" heights="120">
<gallery widths="100" heights="120">
ไฟล์:Chavalit Yongchaiyudh.jpg|<center>พลเอก [[ชวลิต ยงใจยุทธ]]<br>(วาระ: 2539–2540)<br><small>{{วันเกิดและอายุ|2475|5|15}}</small>
ไฟล์:Flag of the Prime Minister of Thailand.svg|<center>[[สุชาติ แก้วเจริญวิวัฒน์|สุชาติ แก้วเจริญวิวัฒน์]]<br>(วาระ: พฤษภาคม–สิงหาคม 2566)<br><small>27 มีนาคม (96 ปี)</small>
ไฟล์:Anand Panyarachun.jpg|<center>[[อานันท์ ปันยารชุน]]<br>(วาระ: 2534–2535, มิถุนายน–กันยายน 2535)<br><small>{{วันเกิดและอายุ|2475|8|9}}</small>
ไฟล์:Flag of the Prime Minister of Thailand.svg|<center>[[ประเสริฐ มนูกิจกาญจนา|ประเสริฐ มนูกิจกาญจนา]]<br>(วาระ: พฤษภาคม–มิถุนายน 2567)<br><small>24 สิงหาคม (87 ปี)</small>
ไฟล์:Chuan Leekpai 2010-04-01.jpg|<center>[[ชวน หลีกภัย]]<br>(วาระ: 2535–2538, 2540–2544)<br><small>{{วันเกิดและอายุ|2481|07|28}}</small>
ไฟล์:Flag of the Prime Minister of Thailand.svg|<center>[[ชัยวัฒน์ วงศ์สว่าง|ชัยวัฒน์ วงศ์สว่าง]]<br>(วาระ: พฤษภาคม–มิถุนายน 2568)<br><small>20 มกราคม (59 ปี)</small>
ไฟล์:The Union Minister of External Affairs, Shri Pranab Mukherjee meeting with the Prime Minister of the Kingdom of Thailand, Mr. General Surayud Chulanont, in New Delhi on June 26, 2007 (cropped).jpg|<center>พลเอก [[สุรยุทธ์ จุลานนท์]]<br>(วาระ: 2549–2551)<br><small>{{วันเกิดและอายุ|2486|8|28}}</small>
ไฟล์:นายกรัฐมนตรี 11.png|<center>[[ทศพล ทองประสิทธิ์วิศกร ที่ 2|ทศพล ทองประสิทธิ์วิศกร ที่ 2]]<br>(วาระ:กันยายน–ธันวาคม 2566)<br><small>17 เมษายน (59 ปี)</small>
ไฟล์:The Prime Minister of Thailand, Mr. Somchai Wangsawat meeting the Prime Minister, Dr. Manmohan Singh, in New Delhi on November 13, 2008 (cropped) (cropped).jpg|<center>[[สมชาย วงศ์สวัสดิ์]]<br>(วาระ: กันยายน–ธันวาคม 2551)<br><small>{{วันเกิดและอายุ|2490|8|31}}</small>
ไฟล์:Flag of the Prime Minister of Thailand.svg|<center>[[กิติพงษ์ ประสิทธิ์สุรศักดิ์|กิติพงษ์ ประสิทธิ์สุรศักดิ์]]<br>(วาระ: มกราคม–เมษายน 2567)<br><small>1 เมษายน (57 ปี)</small>
ไฟล์:Thaksin DOD 20050915 (crop).jpg|<center>[[ทักษิณ ชินวัตร]]<br>(วาระ: 2544–2549)<br><small>{{วันเกิดและอายุ|2492|7|26}}</small>
ไฟล์:Flag of the Prime Minister of Thailand.svg|<center>[[กุลอิทธิพล บุญศิริรัตน์วงศ์สกุล|กุลอิทธิพล บุญศิริรัตน์วงศ์สกุล]]<br>(วาระ: มีนาคม–พฤษภาคม 2568)<br><small>12 มีนาคม (53 ปี)</small>
ไฟล์:Fumio Kishida and Prayut Chan-o-cha at the Prime Minister's Office 2022 (1) (cropped).jpg|<center>พลเอก [[ประยุทธ์ จันทร์โอชา]]<br>(วาระ: 2557–2566)<br><small>{{วันเกิดและอายุ|2497|3|21}} </small>  
ไฟล์:Flag of the Prime Minister of Thailand.svg|<center>[[ปกรณ์ รัตน์นุเคราะห์|ปกรณ์ รัตน์นุเคราะห์]]<br>(วาระ: พฤศจิกายน 2567–กุมภาพันธ์ 2568)<br><small>1 กุมภาพันธ์ (52 ปี) </small>  
ไฟล์:PM Srettha Thavisin 2023 (cropped).jpg|<center>[[เศรษฐา ทวีสิน]]<br>(วาระ: 2566–2567)<br><small>{{วันเกิดและอายุ|2505|2|15}} </small>  
ไฟล์:Flag of the Prime Minister of Thailand.svg|<center>[[สุนิสา ดำรงค์ฤทธิ์|สุนิสา ดำรงค์ฤทธิ์]]<br>(วาระ: กรกฎาคม–ตุลาคม 2567)<br><small>19 มกราคม (50 ปี) </small>  
ไฟล์:Abhisit Vejjajiva 2010.jpg|<center>[[อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ]]<br>(วาระ: 2551–2554)<br><small>{{วันเกิดและอายุ|2507|8|3}}</small>
ไฟล์:Yingluck Shinawatra 3771.JPG|<center>[[ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร]]<br>(วาระ: 2554–2557)<br><small>{{วันเกิดและอายุ|2510|6|21}} </small>  
</gallery>
</gallery>


รุ่นแก้ไขปัจจุบันเมื่อ 12:22, 17 กรกฎาคม 2568

นายกรัฐมนตรี
แห่งราชอาณาจักรไทย
ตราประจำตำแหน่ง
ธงประจำตำแหน่ง
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน
อภิสิทธิ์ นิลวรรัตน์
ตั้งแต่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2568
รัฐบาลไทย
สำนักนายกรัฐมนตรี
การเรียกขานท่านนายกรัฐมนตรี
(ไม่เป็นทางการ)
ท่านผู้ทรงเกียรติ
(ทางการ)
ฯพณฯ
(การทูตระหว่างประเทศ)
สมาชิกของคณะรัฐมนตรีไทย
สภาความมั่นคงแห่งชาติ
กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร
จวนบ้านพิษณุโลก
ที่ว่าการทำเนียบรัฐบาล
ผู้เสนอชื่อสภาผู้แทนราษฎร
ผู้แต่งตั้งพระมหากษัตริย์ไทย
วาระ2 เดือน
(รวมกันไม่เกิน 4 เดือน)
ตราสารจัดตั้งรัฐธรรมนูญ พุทธศักราช 2563
ตำแหน่งก่อนหน้าประธานคณะปกครอง
ผู้ประเดิมตำแหน่งทศพล ทองประสิทธิ์วิศวกร
สถาปนา21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 (5 ปีก่อน) (2563-02-21)
รองรองนายกรัฐมนตรีไทย
เงินตอบแทน1,570,000 บาท[1][2]
เว็บไซต์thaigov.go.th
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของชุดบทความว่าด้วย
การเมืองไทย
รัฐธรรมนูญ
พระมหากษัตริย์
พระมหากษัตริย์
พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
รัชทายาท
ฝ่ายบริหาร

แพทองธาร ชินวัตร

ภูมิธรรม เวชยชัย (พท.)
สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ (พท.)
พีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค (รทสช.)
พิชัย ชุณหวชิร (พท.)
ประเสริฐ จันทรรวงทอง (พท.)

คณะรัฐมนตรี คณะที่ 64

ฝ่ายนิติบัญญัติ

วันมูหะมัดนอร์ มะทา

มงคล สุระสัจจะ

มงคล สุระสัจจะ

พลเอก เกรียงไกร ศรีรักษ์
บุญส่ง น้อยโสภณ

วันมูหะมัดนอร์ มะทา

พิเชษฐ์ เชื้อเมืองพาน
ภราดร ปริศนานันทกุล

ณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ

ฝ่ายตุลาการ

ประธานศาล (รายชื่อ) : ชนากานต์ ธีรเวชพลกุล

ประธานศาล : ประสิทธิ์ศักดิ์ มีลาภ

ประธานศาล : นครินทร์ เมฆไตรรัตน์

การเลือกตั้งและการทำประชามติ
การเลือกตั้งล่าสุด
  • การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
    เป็นการทั่วไป
  • การเลือกตั้งสมาชิกวุฒิสภา
    เป็นการทั่วไป
  • การเลือก: 2567
  • การทำประชามติ
  • การเลือกตั้งท้องถิ่น
  • ระดับบน
  • ระดับล่าง
การแบ่งเขตการปกครอง
  • การปกครองส่วนท้องถิ่น
ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

ชายแดน : กัมพูชา ลาว พม่า มาเลเซีย (ทางทะเล : อินเดีย อินโดนีเซีย เวียดนาม)

ความช่วยเหลือจากต่างประเทศ

หัวข้อที่เกี่ยวข้อง
ข้อผิดพลาด Lua ใน mw.title.lua บรรทัดที่ 359: bad argument #2 to 'title.new' (unrecognized namespace name 'สถานีย่อย')

นายกรัฐมนตรีไทย เป็นประธานคณะรัฐมนตรี และทำหน้าที่หัวหน้ารัฐบาล[3] โดยมีจุดกำเนิดมาจากการก่อตั้งประเทศสยาม ซึ่งเป็นการสถาปนาการปกครองสู่ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญและประชาธิปไตยระบบรัฐสภา นายกรัฐมนตรีของประเทศไทยคนปัจจุบันคือ อภิสิทธิ์ นิลวรรัตน์ จากพรรคชาติไทยพัฒนา ได้รับการลงมติเห็นชอบเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2568

โดยปกติแล้วนายกรัฐมนตรีในระบอบประชาธิปไตยจะมีที่มาจากสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งโดยหลักแล้วถือว่านายกรัฐมนตรีต้องมาจากการแต่งตั้งทางอ้อมโดยประชาชน แต่บทเฉพาะกาลมาตรา 272 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 กำหนดให้พระมหากษัตริย์ทรงแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีตามมติของที่ประชุมร่วมกันของรัฐสภาในช่วง 5 ปีนับจากวันที่มีรัฐสภาชุดแรกตามรัฐธรรมนูญ

ประวัติ

ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีมีขึ้นภายหลังการก่อตั้งราชอาณาจักรไทย เรียกว่า "ประธานคณะปกครอง" ตามกฎการปกครงประเทศปี 2562[4] อย่างไรก็ตาม มีการเปลี่ยนแปลงให้เป็นไปตามสากลโลก ส่งผลให้ในเวลาต่อมา ก็เปลี่ยนมาเรียกว่า "นายกรัฐมนตรี" เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 โดยมีตราประจำสำนักนายกรัฐมนตรีเป็นตราราชสีห์คชสีห์รักษารัฐธรรมนูญ และเป็นตราประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยบัญญัติที่มาของนายกรัฐมนตรี รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันระบุว่านายกรัฐมนตรีมาจากการเลือกของสภาผู้แทนราษฎร

การปฏิบัติหน้าที่

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2566 ซึ่งเป็นรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน ได้กำหนดวาระของนายกรัฐมนตรีว่า นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งรวมกันแล้วเกินสี่เดือนมิได้ ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็นการดำรงตำแหน่งติดต่อกันหรือไม่ แต่มิให้นับรวมระยะเวลาในระหว่างที่อยู่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปหลังพ้นจากตำแหน่ง"[5]

นายกรัฐมนตรีอาจพ้นจากตำแหน่งเพราะถูกอภิปรายไม่ไว้วางใจ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกทั้งหมดมีสิทธิเข้าชื่อขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี ญัตตินี้ต้องเสนอชื่อผู้สมควรดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนต่อไปไว้ด้วย เมื่อเสนอญัตติแล้วจะมีการยุบสภาผู้แทนราษฎรมิได้ ทั้งนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้นายกรัฐมนตรีหลีกหนีการอภิปราย เว้นแต่จะมีการถอนญัตติหรือการลงมตินั้นไม่ได้เสียงครบ หากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรลงมติไม่ไว้วางใจ นายกรัฐมนตรีต้องพ้นจากตำแหน่ง และมีผลให้คณะรัฐมนตรีสิ้นสุดลงทั้งคณะด้วย

การรักษาราชการแทน

ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2566 มาตรา 41 กำหนดให้รองนายกรัฐมนตรีเป็นผู้รักษาราชการ ถ้ามีรองนายกรัฐมนตรีหลายคนให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รองนายกรัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน ถ้าไม่มีผู้ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี หรือมีแต่ไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ให้คณะรัฐมนตรีมอบหมายให้รัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเป็นผู้รักษาราชการแทน[6] และรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2566 มาตรา 168 ได้กำหนดเพิ่มเติมว่า หากคณะรัฐมนตรีไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้หรือลาออกทั้งคณะ ให้ปลัดกระทรวงปฏิบัติหน้าที่แทนรัฐมนตรีว่าการและให้ปลัดกระทรวงคัดเลือกกันเองให้คนหนึ่งปฏิบัติหน้าที่แทนนายกรัฐมนตรี

สถานที่ปฏิบัติงานและบ้านพัก

นายกรัฐมนตรีของประเทศไทยปฏิบัติหน้าที่ ณ ทำเนียบรัฐบาล ซึ่งเป็นสถานที่ราชการสำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย ตั้งอยู่ ณ เลขที่ 1 ถนนพิษณุโลก เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร มีเนื้อที่ทั้งสิ้น 27 ไร่ 3 งาน 44 ตารางวา

สำหรับบ้านพักประจำตำแหน่งนายกรัฐมนตรีไทย คือ บ้านพิษณุโลก ซึ่งมีสถาปัตยกรรมที่สวยงาม ออกแบบและสร้างโดย มาริโอ ตามานโญ สถาปนิกประจำราชสำนักสยามชาวอิตาลี มีเนื้อที่ 25 ไร่ 3 งาน

รองนายกรัฐมนตรี

บทความหลัก: รายชื่อรองนายกรัฐมนตรีไทย

รองนายกรัฐมนตรี มีหน้าที่ในการกำกับการบริหารราชการของกระทรวง หรือทบวงหนึ่งหรือหลายกระทรวงหรือทบวง ตามที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย รวมทั้งเป็นผู้รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ในกรณีที่นายกรัฐมนตรีไม่อาจปฏิบัติราชการได้ ตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (เรียงตามลำดับรองนายกรัฐมนตรีดังนี้)

ตำแหน่ง รายชื่อ พรรคการเมือง เริ่มดำรงตำแหน่ง ตำแหน่งที่สอง กระทรวงที่กำกับดูแล หน่วยงานที่กำกับดูแล
รองนายกรัฐมนตรี ทศพล ทองประสิทธิ์วิศวกร ที่ 2 พรรคไทยดิจิทัล 1 กันยายน พ.ศ. 2566 (ครม. 63)
3 กันยายน พ.ศ. 2567 (ครั้งที่ 1)
30 มิถุนายน พ.ศ. 2568 (ครั้งที่ 2) (ครม. 64) 		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง (ครม. 63)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐกิจ ถึง 2568
สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ พรรคเพื่อไทย 27 เมษายน พ.ศ. 2567 (ครม. 63)
3 กันยายน พ.ศ. 2567 (ครม. 64) 		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม (ครม. 63)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม (ครม. 64)
พีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค พรรครวมไทยสร้างชาติ 1 กันยายน พ.ศ. 2566 (ครม. 63)
3 กันยายน พ.ศ. 2567 (ครม. 64) 		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน (ครม. 63)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน (ครม. 64)
พิชัย ชุณหวชิร พรรคเพื่อไทย 27 เมษายน พ.ศ. 2567 (ครม. 63)
3 กันยายน พ.ศ. 2567 (ครม. 64) 		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง (ครม. 63)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง (ครม. 64)
ประเสริฐ จันทรรวงทอง พรรคเพื่อไทย 3 กันยายน พ.ศ. 2567 (ครม. 64) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ครม. 63)

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ครม. 64)

รายชื่อนายกรัฐมนตรีไทย

บทความหลัก: รายชื่อนายกรัฐมนตรีไทย
บทความหลัก: การลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีไทย

อดีตนายกรัฐมนตรีไทยที่ยังมีชีวิตอยู่

ปัจจุบันมีอดีตนายกรัฐมนตรีที่ยังมีชีวิตอยู่ทั้งสิ้น 8 คน มีรายชื่อดังต่อไปนี้

ส่วนราชการในบังคับบัญชา

ส่วนราชการที่อยู่ในบังคับบัญชาขึ้นตรงต่อนายกรัฐมนตรี

ส่วนราชการที่อยู่ในบังคับบัญชาขึ้นตรงต่อนายกรัฐมนตรี ตามมาตรา 7 แห่งพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545

เชิงอรรถ

อ้างอิง

  1. ↑ พระราชบัญญัติเงินเดือนและเงินประจำตำแหน่ง พ.ศ. 2538/บัญชีอัตราเงินประจำตำแหน่งข้าราชการการเมือง, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558
  2. ↑ พระราชกฤษฎีกาการปรับอัตราเงินเดือนของข้าราชการ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2554/บัญชีอัตราตำแหน่งและเงินเดือนข้าราชการการเมือง, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558
  3. ↑ อภิชาติ คุณวัฒน์บัณฑิต,ประวัติสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี, เอกสารวิชาการส่วนบุคคล:สถาบันพระปกเกล้า
  4. ↑ พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558
  5. ↑ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เก็บถาวร 2017-04-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 18 พฤษภาคม 2562
  6. ↑ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534, ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 15 เมษายน 2558
  7. ↑ พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๐
  8. ↑ ประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๐๐/๒๕๕๗ เรื่อง การแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายว่าด้วยการปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรมและกฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมการลงทุน
  9. ↑ ประกาศ คสช. ดึง 'บีโอไอ' ขึ้นตรงนายกรัฐมนตรี
  10. ↑ คำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ที่ ๔๖/๒๕๖๐ เรื่อง การจัดตั้งสำนักงานบริหารจัดการทรัพยากรน้ำแห่งชาติ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๔ ตอน ๒๖๑ ง พิเศษ หน้า ๑๖ ๒๕ ตุลาคม ๒๕๖๐
  11. ↑ คำสั่งหัวหน้ำคณะรักษำควำมสงบแห่งชาติ ที่ ๑๙/๒๕๖๑ เรื่อง กลไกในการขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติ และการสร้างความสำมัคคีปรองดอง
  12. ↑ พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๒๐) พ.ศ. ๒๕๖๔ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๘ ตอน ๑๑ ก พิเศษ หน้า ๖ ๑๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔

ดูเพิ่ม

ข้อผิดพลาด Lua ใน mw.title.lua บรรทัดที่ 359: bad argument #2 to 'title.new' (unrecognized namespace name 'สถานีย่อย')

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ [{{localurl:Commons:Category:{{#property:P373}}}}?setlang=th นายกรัฐมนตรีไทย]

แหล่งข้อมูลอื่น

เข้าถึงจาก "http://kcentech.xyz/index.php?title=นายกรัฐมนตรีไทย&oldid=1132"